Το μέλι που παράγεται στη χώρα μας διαφέρει από περιοχή σε περιοχή τόσο πολύ, ώστε να ικανοποιεί εντελώς διαφορετικές γευστικές απαιτήσεις. Εμείς σας παρουσιάζουμε τις κυριότερες ποικιλίες και σας δίνουμε τα χαρακτηριστικά τους, ώστε την επόμενη φορά που θα αγοράσετε μέλι, να διαλέξετε αυτό που σας αρέσει περισσότερο.
Το μέλι δεν είναι απλώς μια γλυκαντική ύλη όπως η ζάχαρη, πρόκειται για κάτι πολύ περισσότερο. Είναι ένα μοναδικό στο είδος του προϊόν, πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά, άρωμα και γεύση. Οι διαφορές μεταξύ των ανθόμελων και αυτών που προέρχονται από κωνοφόρα δέντρα είναι σημαντικές. Τα ανθόμελα, για παράδειγμα, περιέχουν υπολείμματα γύρης. Τα μέλια από κωνοφόρα δέντρα είναι πλούσια σε μεταλλικά άλατα. Τα μέλια που προέρχονται από νέκταρ είναι ανοιχτόχρωμα, ελαφρύτερα και κρυσταλλώνουν, ενώ τα μέλια από μελίτωμα είναι σκουρόχρωμα και κρυσταλλοποιούνται λιγότερο. Υπάρχουν, επίσης, αρκετές διαφορές μεταξύ όλων των μελιών όσον αφορά τη χημική τους σύσταση. Έτσι, τα ανθόμελα έχουν μεγαλύτερο ποσοστό γλυκόζης και φρουκτόζης (μεγαλύτερο από 65%), ενώ τα μέλια από κωνοφόρα δέντρα έχουν μικρότερο ποσοστό (από 38-65%).
Πευκόμελο
Το 65% περίπου της συνολικής παραγωγής μελιού στην Ελλάδα προέρχεται από τα πεύκα. Το πεύκο, μάλιστα, θεωρείται το σημαντικότερο μελισσοκομικό φυτό της χώρας μας. Οι κυριότερες περιοχές παραγωγής πευκόμελου είναι η βόρεια Εύβοια, η Χαλκιδική, η Θάσος, η Σκόπελος, η Ζάκυνθος και η Ρόδος.
Γεύση: Λόγω της χαμηλής συγκέντρωσης σακχάρων, δεν είναι πολύ γλυκό.
Άρωμα: Ιδιαίτερο. Κάποιοι το παρομοιάζουν με το άρωμα ιωδίου, ενώ θυμίζει έντονα το άρωμα του δάσους.
Χρώμα: Το πευκόμελο είναι λίγο πιο σκούρο από το θυμαρίσιο. Εκείνο μάλιστα που παράγεται την άνοιξη είναι πιο ανοιχτόχρωμο και πιο διαυγές από εκείνο που παράγεται το φθινόπωρο.
Κρυστάλλωση: Το πευκόμελο κρυσταλλώνει σχετικά αργά, αφού η φυσική περιεκτικότητά του σε γλυκόζη είναι χαμηλή. Συγκεκριμένα, τα αμιγή πευκόμελα παραμένουν ρευστά, δηλαδή χωρίς να κρυσταλλώσουν, για περισσότερο από ενάμιση χρόνο.
Θρεπτική αξία: Το πευκόμελο θεωρείται μέλι υψηλής θρεπτικής αξίας και αυτό οφείλεται κυρίως στο μεγάλο αριθμό διαφορετικών ουσιών που υπάρχουν στη σύστασή του. Από τις ουσίες αυτές επικρατούν τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία (το ασβέστιο, το μαγνήσιο, ο ψευδάργυρος, ο σίδηρος, ο χαλκός κλπ.), τα οποία βρίσκονται σε μεγάλες συγκεντρώσεις στα ελληνικά πευκόμελα. Θεωρείται ιδανικό για τις παθήσεις του λαιμού και τις αναιμίες.
Μέλι Ελάτης
Μία από τις καλύτερες και ακριβότερες κατηγορίες μελιού. Ξεχωρίζει για τη χαρακτηριστική του εμφάνιση. Είναι ιδιαίτερα πυκνόρρευστο. Σε κάποιες περιοχές θυμίζει ρετσίνι. Υπολογίζεται ότι το 5-10% περίπου του μελιού που παράγεται στην Ελλάδα είναι ελατήσιο. Προέρχεται κυρίως από τις ορεινές περιοχές της Ευρυτανίας, της Πίνδου, του Ολύμπου, από τα βουνά Μαίναλο, Πάρνωνα και Χελμό στην Πελοπόννησο και από την Πάρνηθα στην Αττική.
Γεύση: Το συγκεκριμένο είδος μελιού διακρίνεται για την ιδιαίτερα απαλή του γεύση.
Άρωμα: Δεν παρουσιάζει έντονο άρωμα.
Χρώμα: Ποικίλλει ανάλογα με την περιοχή προέλευσής του. Έτσι, το μέλι ελάτης από τη Βυτίνα Αρκαδίας ξεχωρίζει λόγω των κρεμ ανταυγειών που δημιουργούνται στο εσωτερικό του και λέγεται “Βανίλια Ελάτης”. Γενικά, το μέλι ελάτης έχει έντονα μελί χρώμα, σε άλλες περιοχές πιο σκούρο και σε άλλες πιο ανοιχτό.
Κρυστάλλωση: Λόγω του χαμηλού ποσοστού γλυκόζης, δεν κρυσταλλώνει ποτέ.
Θρεπτική αξία: Είναι πλούσιο σε ιχνοστοιχεία (κάλιο, μαγνήσιο, φώσφορο, σίδηρο κλπ.). Περιέχει βιταμίνες σε πολύ μικρές ποσότητες, αλλά ακόμα και αυτή η μικρή ποσότητα βοηθάει στην καλύτερη αφομοίωση των σακχάρων από τον ανθρώπινο οργανισμό.Είναι ιδανικό για παθήσεις του στομάχου και του εντέρου.
Μέλι Καστανιάς
Παράγεται από το νέκταρ και τις μελιτώδεις εκκρίσεις της καστανιάς, που θεωρείται απ’ τα καλύτερα μελισσοκομικά φυτά και αρκετά διαδεδομένο στα ορεινά της Ελλάδας. Στη Μακεδονία, μέλι καστανιάς συλλέγεται κυρίως στη χερσόνησο του Αγίου Όρους.
Γεύση: Δυνατή, ελαφρώς πικρή και διαρκείας λόγω της έντονης παρουσίας γύρης. H γεύση του καστανόμελου είναι τόσο έντονη, που μια μικρή αναλογία μπορεί να υπερκαλύψει τη γεύση άλλων μελιών.
Άρωμα: Έντονα αρωματικό μέλι.
Χρώμα: Ποικίλλει ανάλογα με την προέλευσή του από ανοιχτό καφέ μέχρι σκούρο καφέ και μαύρο, αν πρόκειται για μελίτωμα.
Κρυστάλλωση: Κρυσταλλώνει αργά μετά από 1-2 χρόνια.
Θρεπτική αξία: Πλούσιο σε ιχνοστοιχεία.Έχει επουλωτικές ιδιότητες, ενώ η εξαιρετικής ποιότητας γύρη που περιέχει το καθιστά ένα απ’ τα θρεπτικότερα μέλια.
Μέλι Εσπεριδοειδών
Τα εσπεριδοειδή (πορτοκαλιά, λεμονιά) αποτελούν μια σημαντική πηγή νέκταρ για την παραγωγή μελιού. Το μέλι εσπεριδοειδών (κυρίως το μέλι πορτοκαλιάς) είναι ιδιαίτερα αρωματικό. Παράγεται στα νησιά (Χανιά, Πόρο κλπ), στην Πελοπόννησο και στην Ήπειρο.
Γεύση: Εξαιρετικά ιδιαίτερη και γλυκιά γεύση.
Άρωμα: Έντονο, υπέροχο άρωμα.
Χρώμα: Ανοιχτό κίτρινο.
Κρυστάλλωση: Κρυσταλλώνει πολύ γρήγορα, 2-3 μήνες, γι’ αυτό καλό είναι να καταναλώνεται σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Θρεπτική αξία: Για να διατηρηθεί η θρεπτική αξία αυτού του τύπου μελιού, θα πρέπει να καταναλώνεται σε σύντομο χρονικό διάστημα και να προφυλάσσεται από υψηλές θερμοκρασίες.
Θυμαρίσιο
Θεωρείται αρίστης ποιότητας μέλι. Ανήκει στα ανθόμελα, αλλά στην πραγματικότητα αποτελεί ξεχωριστή κατηγορία λόγω των έντονων αρωματικών και γευστικών χαρακτηριστικών του. H όψη του είναι ιδιαίτερα ελκυστική, γι’ αυτό και το προτιμούν συνήθως οι καταναλωτές. H μεγάλη του όμως ζήτηση οφείλεται και στο γεγονός ότι, αν αναμειχθεί με άλλους τύπους μελιών (ακόμα και σε μικρές ποσότητες), επηρεάζει καθοριστικά το άρωμά τους. H παραγωγή του ανέρχεται περίπου στο 10% της συνολικής παραγωγής μελιού της Ελλάδας. Οι καλύτερες περιοχές παραγωγής θυμαρίσιου μελιού θεωρούνται τα ελληνικά νησιά και ιδιαίτερα η Κρήτη και τα Κύθηρα.
Γεύση: Το θυμαρίσιο μέλι έχει ευχάριστη γεύση, αλλά ορισμένες φορές, λόγω υψηλής συγκέντρωσης σε φρουκτόζη, αφήνει μια αίσθηση καψίματος στο στόμα.
Άρωμα: Έντονα αρωματικό μέλι.
Χρώμα: Συνήθως ανοιχτό κεχριμπαρένιο. (Το θυμαρίσιο μέλι της Αττικής και των Κυκλάδων είναι πιο ανοιχτό από το θυμαρίσιο μέλι της Κρήτης, που είναι σκούρο πορτοκαλί.)
Κρυστάλλωση: Το συγκεκριμένο είδος μελιού ζαχαρώνει σε διάστημα 6-18 μηνών.
Θρεπτική αξία: Το θυμαρίσιο μέλι θεωρείται ότι έχει τονωτικές και αντισηπτικές ιδιότητες.
Ερείκης
Γεύση: Το φθινοπωρινό είναι πιο γευστικό από αυτό της ανοιξιάτικης ερείκης και διακρίνεται για τη δυνατή γεύση του.
Άρωμα: Xαρακτηριστικό, λεπτό άρωμα που θυμίζει καραμέλα.
Xρώμα: Kοκκινωπό.
Kρυστάλλωση: Λόγω της υψηλής φυσικής περιεκτικότητας του σε γλυκόζη, κρυσταλλώνει πολύ γρήγορα (περίπου μέσα σε 1-3 μήνες) και γι’ αυτό δεν προσφέρεται για ανάμειξη με άλλα μέλια και για δημιουργία εμπορικών τύπων (χαρμάνια). Tο μέλι αυτό ξινίζει επίσης πιο εύκολα από τα άλλα είδη μελιού, γιατί έχει υψηλή υγρασία και μεγάλη περιεκτικότητα σε σακχαρομύκητες.
Θρεπτική αξία: Το ερεικόμελο (κυρίως το φθινοπωρινό) θεωρείται ένα πολύ θρεπτικό είδος μελιού και ιδιαίτερα τονωτικό για τον ανθρώπινο οργανισμό, γι’ αυτό και πωλείται κυρίως σε καταστήματα υγιεινής διατροφής.
Βελανιδιάς
Πρόκειται για μελίτωμα που παράγεται κυρίως στις οροσειρές της Ροδόπης, της Κερκίνης, στην Πίνδο, στο Πήλιο και την κεντρική Πελοπόννησο.
Γεύση: Έχει σχετικά ιδιαίτερη γεύση.
Άρωμα: Δεν παρουσιάζει έντονο άρωμα.
Xρώμα: Σκοτεινό σχεδόν μαύρο με μέτρια ρευστότητα.
Kρυστάλλωση: Ως μέλι που προέρχεται από μελίτωμα αργεί να κρυσταλλώσει.
Θρεπτική αξία: Θεωρείται ένα από τα πιο θρεπτικά μέλια, με αυξημένο αριθμό ιχνοστοιχείων, όπως κάλιο, μαγνήσιο κ.α.
(Πηγές: vita.gr | Μελισσοκομική Επιθεώρηση | Ορεινό Μέλι)