Μέλι, είναι η φυσική γλυκιά ουσία που παράγεται από τις μέλισσες του είδους Apis mellifera. Οι μέλισσες για να παράγουν μέλι χρησιμοποιούν ανθικό νέκταρ ή μελίτωμα που προέρχεται από τις εκκρίσεις που αφήνουν πάνω στα φυτά τα μυζητικά έντομα. Τις ουσίες αυτές τις μεταποιούν, τις εμπλουτίζουν με δικές τους ουσίες και τις αποθηκεύουν στις κηρήθρες τους.
Η συμπύκνωση του νέκταρος και των γλυκών εκκριμάτων γίνεται κατά την επεξεργασία τους
στα στοματικά μόρια των οικιακών μελισσών και μέσα στα ανοιχτά κελιά. Έτσι όταν το μέλι των κελιών είναι πλέον ώριμο οι μέλισσες το σφραγίζουν με κερί.
Οι μέλισσες είναι ικανές να ενσωματώνουν τις διάφορες γεύσεις μέσα στο μέλι, γιατί το νέκταρ περιέχει αρωματικές ουσίες οι οποίες διατηρούνται στο μέλι παρά την πάροδο του χρόνου. Αυτό εξηγεί γιατί υπάρχουν τόσες πολλές διαφορετικές γεύσεις μελιού. Κάθε άνθος που έχει τρυγηθεί αφήνει στο μέλι την ταυτότητά του , μέσα από τις ζάχαρες του νέκταρός του, αλλά κυρίως των ιχνοστοιχείων (χρωστικές, αρώματα κ.ά.).
Ένα ώριμο μέλι μπορεί να περιέχει πάνω από είκοσι διαφορετικά σάκχαρα. Η φρουκτόζη και η γλυκόζη είναι τα κύρια σάκχαρα του μελιού. Επίσης το μέλι περιέχει σε μικρότερες ποσότητες σακχαρόζη, δισακχαρίτες και ανώτερα σάκχαρα. Η ισορροπία ανάμεσα στα δύο κυρίαρχα σάκχαρα (φρουκτόζη, γλυκόζη) καθορίζει την ταχύτητα κρυστάλλωσης του μελιού. Αν σε ένα μέλι υπερισχύει η γλυκόζη, τότε το μέλι αυτό κρυσταλλώνει γρήγορα, ενώ το αντίθετο ισχύει στην περίπτωση που υπερισχύει η φρουκτόζη. Το μέλι χρησιμοποιείται στην διατροφή του ανθρώπου είτε ως έχει είτε σαν υλικό κάποιας συνταγής. Χρησιμοποιείται πολύ στη ζαχαροπλαστική για την παρασκευή διαφόρων γλυκισμάτων καθώς και στην αρτοποιία για την παρασκευή ψωμιού με μέλι. Επίσης παρασκευάζονται και κρασιά χρησιμοποιώντας σαν πρώτη ύλη το μέλι.
Εκτός από τις προφανείς χρήσεις του μελιού, το συναντάμε επίσης και στη φαρμακευτική για την παρασκευή διαφόρων σκευασμάτων, όπως αντιβηχικά σιρόπια κλπ. Επίσης το μέλι είναι άριστο καρδιοτονωτικό, και αποτελεί ιδανικό καύσιμο για τους αθλητές πριν από μια έντονη και παρατεταμένη προσπάθεια.
Το μέλι σε συνδυασμό με τη γύρη και την πρόπολη χρησιμοποιείται στα πλαίσια της μελισσοθεραπείας για διάφορες παθήσεις όπως πεπτικές, αναπνευστικές, καρδιοαγγειακές κ.ά.
(Πηγές: Χαριζάνης -1996 | Clement – 2002)